Gaslighting en coronabeleid

Gaslighting is de Engelse term (een goede Nederlandse naam voor dit fenomeen lijkt er niet te zijn) voor een manier van psychologische manipulatie waarbij de toehoorder gaat twijfelen aan het eigen gezonde verstand. Een gaslighter liegt, bedriegt, ontkent de werkelijkheid en beweert met grote stelligheid het tegendeel, zodat de toehoorder uiteindelijk de gepresenteerde leugen gaat geloven. 

Treffende voorbeelden van gaslighting zijn de persconferenties van Hugo de Jonge en Mark Rutte inzake de coronacrisis. Daarbij worden door beide heren voortdurend dezelfde uitspraken herhaald:

1. Het hoofddoel van het coronabeleid is het beschermen van ouderen en andere kwetsbaren.

2. Ouderen en kwetsbaren worden als eerste gevaccineerd.

3. Laat je vaccineren om ouderen en kwetsbaren te beschermen.

Deze beweringen zijn aantoonbaar onjuist. Ouderen en kwetsbaren zijn het afgelopen jaar niet beschermd, integendeel. In sommige verpleeghuizen zijn hele afdelingen aan Covid-19 bezweken. Op last van Jaap van Dissel kreeg het zorgpersoneel geen of onvoldoende beschermende middelen. Het virus had zo vrij spel. Dit beleid had niets te maken met enige vorm van wetenschappelijk bewijs dat bescherming voor zorgpersoneel niet nodig was. Dit beleid had alles te maken had met het nijpende gebrek aan beschermingsmiddelen in het voorjaar van 2020. Maar ook nu, bijna een jaar later, is het nog steeds niet vanzelfsprekend dat zorgmedewerkers voorzien worden van een FFP2 mondkapje. 

Ook de tweede bewering klopt niet. Niet ouderen en kwetsbaren werden als eerste gevaccineerd, maar het ziekenhuispersoneel en daarna de zorgmedewerkers. Inmiddels zijn de ouderen inderdaad aan de beurt. Volgens de huidige planning moeten de andere kwetsbaren nog heel lang wachten op hun vaccinatie. 

Ook de derde bewering klopt niet. Het verhaal van De Jonge is dat het vaccineren van zorgpersoneel snel gedaan moest worden, omdat dit het besmetten van ouderen zou voorkomen. De gebruikte vaccins van Pfizer en Moderna bieden echter (waarschijnlijk) geen steriele immuniteit. Dit betekent dat iemand die gevaccineerd is het virus nog steeds wel degelijk kan overdragen. 

Wie aan Rutte vraagt waarom Nederland niet kiest voor een coronastrategie waarbij zo min mogelijk besmettingen het hoofddoel is, in plaats van zo min mogelijk mensen in het ziekenhuis, krijgt als antwoord dat de huidige strategie inderdaad als doel heeft om zo min mogelijk besmettingen te krijgen. Dit is voorbeeld nummer 4 van gaslighting, want ook deze bewering klopt van geen kanten.

De strategie die door Van Dissel vorig jaar is uitgezet, is namelijk gebaseerd op het ontstaan van groepsimmuniteit. Toen er nog geen vaccin was, moest dat gebeuren door het virus gecontroleerd te laten 'rondrazen'. Dat is de letterlijke tekst in officiële beleidsstukken. Daarom werden de overschrijdingen van de signaalwaardes van het RIVM dashboard in het najaar van 2020 door de regering genegeerd. Daarom zijn inmiddels de basisscholen weer open. Daarom bleven er het hele jaar op Schiphol vliegtuigen uit alle delen van de wereld landen. De waarheid is dat er zelfs geen poging gedaan is om aantal besmettingen richting de nul te krijgen, want dat is niet de gekozen strategie.

Desondanks blijven Rutte en De Jonge hun leugens keer op keer herhalen, alsof de werkelijkheid niet bestaat. Ooit komt er een parlementaire enquête over de coronacrisis, vermoed ik. Hopelijk wint de waarheid het dan van de leugens van de gaslighters.

De Nederlandse coronastrategie heeft als hoofddoel groepsimmuniteit. Er is gekozen om het virus gecontroleerd te laten rondgaan, waarbij een groot aantal doden en zieken simpelweg ingecalculeerd is. De ouderen en kwetsbaren worden door deze strategie niet beschermd en ze zijn ook niet als eerste gevaccineerd. Het als eerste vaccineren van ziekenhuispersoneel en zorgmedewerkers heeft als doel dat er voldoende personeel gezond blijft, zodat de zorgcapaciteit zo groot mogelijk is en de huidige coronamaatregelen weer snel versoepeld kunnen worden.